Aanraakbaar

Aanraakbaar
Column door Marco Visser

Een van de dingen in de Bijbel die mij altijd fascineren, is het aardse, het nabije karakter van de verhalen. Je zou misschien denken dat de Bijbel als religieuze literatuur vooral geïnteresseerd is in het hogere, het geestelijke. Maar nee, hier komt de mens aan de orde in al z’n concreetheid en kwetsbaarheid. De mens is genomen uit ‘stof van de akker’, zoals het in de eerste hoofdstukken wordt verteld. De mens en de aardbodem, ze horen bij elkaar. De mens is aardewerk. Ziel en lichaam, het een niet denkbaar zonder het ander.

Een man rent op Jezus af, zo wordt het verteld (Marcus 5). Jaïrus is een synagogeleider, maar heel zijn status valt van hem af, de ontzetting staat in zijn ogen: zijn dochter ligt op sterven. En dan vraagt hij Jezus om mee te komen. Hij vraagt niet: Denk aan haar, of: Bid voor haar. Nee: Kóm en leg haar de handen op. Het gaat niet op afstand.

Zo concreet zijn wij nu eenmaal. Het is zo cruciaal voor ons samenzijn, zo centraal ook in de liefde: het werkelijke bij-elkaar-zijn. Die ander aanraken, zijn hand vasthouden, een kus op haar wang, tegen elkaar aan hangen, jouw hoofd op mijn schouder. We leven inmiddels in een online wereld, zoveel contact gaat via foto’s, likes en appjes. Maar zonder de echte nabijheid, van aangezicht tot aangezicht, zonder de aanraking gaat het niet. Zonder de handen van anderen kunnen wij niet leven.

De meest waardevolle dingen zijn het meest voelbaar in het gemis ervan. Pas als je ‘t verliest, weet je wat het is. Zeker, als een naaste van je wegvalt, dan is het troostend aan die ander te denken. Terecht zeggen we tegen elkaar: koester de herinneringen, noem zijn naam en de liefde blijft. En toch, dat alles weegt niet op tegen het feit dat je zijn stem niet meer hoort, haar huid niet meer voelt, de adem, de warmte. Anna Enquist verwoordt het indrukwekkend in het gedicht ‘Essentie van het missen’: op allerlei manieren probeert men te troosten, met warme woorden en mooie gedachten. Ze wijst het tenslotte allemaal af: ‘…geen wijsgerige held gaat mij helpen. Ik mis het vlees, haar linkshandige lichaam.’

Jezus neemt dit in de ontmoeting met die vader van het meisje voluit serieus. Om daadwerkelijk bij haar te zijn, ja om haar aan te raken, gaat hij mee. En het geldt voor heel de Bijbel: hier wordt de mens liefgehad, zo aards en aanraakbaar als wij zijn. Dat broze lichaam: juist om je kwetsbaarheid ben je eindeloos waardevol.

Dit is waar we in de Schiebroekse Week vol Herinnering de tijd voor nemen: ons concrete, aanraakbare bestaan, vol liefde en gemis. Hier vind je het programma, heel welkom bij alle verschillende activiteiten.

**

Essentie van het missen

Ik mis de linkshandige, schitterend
spiegelbeeld naast mij aan tafel, ik mis

haar tot brakens toe, dagelijks. Het is
de kern van het gemis, het missen zelf,

zegt men. Dat zal ik, met gestrekte
hals, fijntjes ontkennen. Dat zal ik

schuimbekkend tegenspreken. de tijd
is een ruimte, je bent altijd bij haar,

zegt men. Ik kijk in de lege spiegel.
Geleerde onzin, schandalige troost.

Ze reed weg met mijn goud, mijn geluk
in haar fietstas, hief haar smalle hand

en verdween tussen de weiden. De kern
van gemis laat mij koud, geen wijsgerige

held gaat mij helpen. Ik mis
het vlees, haar linkshandige lichaam.

Anna Enquist,
Uit: De tussentijd, 2004


(Afb. Marc Chagall, La Promenade, 1917)
 
terug